Het bedrijf heeft al actie ondernomen, maar er is verder onderzoek nodig om de oorzaak te vinden en vervolgens de bron(nen) aan te pakken.
Wat werd juist gemeten?
Even een beetje theorie: bij bedrijven zoals Aurubis komen stoffen vrij in de lucht. Die stoffen noemen we emissies. Sommige emissies worden via een schoorsteen de lucht in gestuurd, dat zijn geleide emissies. Daarvoor bestaan duidelijke normen. Aurubis Olen voldoet al lang aan deze normen.
Daarnaast zijn er ook stoffen die op andere manieren in de omgeving terechtkomen, bijvoorbeeld via stof dat ontsnapt uit gebouwen of dat wegwaait wanneer er grondstoffen worden verplaatst. Die stoffen komen neer op de grond of zweven in de lucht in de buurt van het bedrijf. Dat noemen we diffuse emissies.
Aurubis en Umicore volgen de luchtkwaliteit van zware metalen in de omgeving al langer op. Dat doen ze met kruiken die stof opvangen in de buurt van beide bedrijven.
Sinds maart 2024 meet Aurubis Olen ook de immissies van lood, cadmium, nikkel, arseen, koper en kobalt in fijn zwevend stof (PM10-stof) via een meetpost ten noorden van het bedrijf, ter hoogte van de Rendelaar.
Resultaat van deze metingen: te hoge arseenconcentraties
Er zijn Europese regels voor hoeveel lood, arseen, cadmium en nikkel er gemiddeld per jaar in de lucht mag zitten. Aurubis voerde in 2024 metingen uit van 19 maart tot en met 31 december. Omdat dit geen volledig kalenderjaar is, kunnen de resultaten niet exact vergeleken worden met de Europese grens- en streefwaarden. Wel is er een voorlopige vergelijking gemaakt. Die laat het volgende zien:
- Voor lood, cadmium en nikkel voldoen de gemiddelden van 2024 (19 maart – 31 december) indicatief aan de Europese grens- en streefwaarden.
- Voor arseen geldt een Europese streefwaarde van 6 ng/m³. Een nanogram (ng) is een miljardste van een gram. In Olen lag de gemiddelde waarde in de periode van 19 maart tot en met 31 december op 13 ng/m³. Dat is dus hoger dan de Europese streefwaarde. Ook vanuit gezondheidsperspectief ligt deze waarde boven wat als veilig wordt beschouwd. Om het geschatte extra risico op kanker te doen dalen naar een verwaarloosbaar niveau, is het belangrijk dat het bedrijf de arseenconcentratie verder aanpakt.
Zijn er voorzorgsmaatregelen nodig?
Er worden voorlopig geen extra voorzorgsmaatregelen aangeraden voor omwonenden om deze redenen:
- Er zijn nog te weinig resultaten. Er is nog verder onderzoek nodig.
- In Olen komen kankers die mogelijk door (zware) metalen veroorzaakt worden, niet vaker voor dan in de rest van Vlaanderen.
- Uit recent bodemonderzoek blijkt dat er geen reden is om te stoppen met groenten of fruit te telen.
De gemiddelde waarden van cadmium, lood, nikkel, koper en kobalt liggen onder de grens waarbij gezondheidseffecten verwacht worden. Langdurige blootstelling zou dus geen gezondheidsrisico’s geven.
De overheid blijft de metingen en de jaarlijkse gemiddelden goed opvolgen.
Wat is de rol van gemeente Olen in dit verhaal?
Wij blijven de situatie nauwgezet mee opvolgen en informeren onze inwoners over de stand van zaken. Het verdere onderzoek gebeurt door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), de Vlaamse Overheid Departement Zorg en Departement Omgeving en OVAM.
Nog vragen?
We begrijpen dat deze resultaten heel wat vragen met zich mee kunnen brengen. Via het e-loket kan je die aan ons overmaken. Wij leggen ze op onze beurt voor aan de experten en proberen zo snel mogelijk een antwoord te bezorgen. Deze pagina vullen we ook aan met de meest gestelde vragen en hun antwoord.
